Riejanne las: Wodka & Ranja-Yvonne Sonke****

Met dank aan Yvonne Sonke voor het recensie-exemplaar.

Auteur: Yvonne Sonke

Genre: Literaire Fictie Algemeen / NUR 320

Aantal pagina’s: 208

Verschijningsdatum: december 2020

Over de auteur:

Dit is het pseudoniem van Yvonne Schoolderman-van Betlehem. Zij publiceerde ruim 250 blogs, ervaringen als patiënt en verpleegkundige vormden de basis. Daarna schreef zij vooral korte verhalen, deels gepubliceerd in diverse bundels. Wodka & Ranja is haar eerste boek. Gebaseerd op flarden van herinneringen, maar grotendeels fictie.

Achterflap:

Moeder Ria, 1970: ‘Mijn kinderen zijn mijn alles, ik doe mijn best om alles draaiende te houden, ook als ik koppijn heb en misselijk ben. Tussen de bedrijven door moet ik mijn kleine jongen bezoeken in het ziekenhuis. Ik hoop dat hij mee naar huis mag, hoewel de zorg voor me meissies al zwaar genoeg is. Als het me te veel wordt, ben ik blij dat Jacob er is. Me meissies, de liefde en de drank. Ik houd van hen alle drie … als er maar genoeg wodka en bier in huis is. ’

Jasmijn (6), 1972: ‘Mama heeft vaak hoofdpijn en soms moet ze spugen, dan help ik haar. Ik pas ook op mijn zusje. Dat kan ik best, als oom Jacob ons maar met rust laat. Mama drinkt biertjes met hem en dat andere, dat op water lijkt. Er komt weleens een mevrouw met ons praten. Mama zegt dat we haar moeten vertellen dat alles goed gaat. Mijn mama is de aller, allerliefste mama. Ik hoop dat ze een brood koopt, alles is op. Er is alleen nog ranja. Waar mijn papa is weet ik niet.’

Wodka & Ranja is gebaseerd op herinneringen uit de vroege jeugd van de auteur, aangevuld met fictie. Grotendeels waargebeurd, semi-autobiografisch en kan ook als non-fictie worden gezien.

Mening:

We maken kennis met Ria, een aan alcoholverslaafde moeder en haar twee dochtertjes Jasmijn en Imke. Het eerste deel van het boek wordt verteld vanuit het perspectief van Ria. Al heel snel wordt duidelijk hoe groot de verslaving is en wat dat voor gevolgen heeft. Ik vind het triest om te lezen hoe ze op Jasmijn leunt, een klein meisje nog dat het juist verdient dat er voor haar gezorgd wordt.

Wat me al gelijk in het begin overvalt is hoe vreselijk het moet zijn om volkomen afhankelijk te zijn van alcohol. Hoe dat alles bepalend is voor het verdere verloop van je dag. En dat dag in dag uit, zonder zicht op verbetering! Ik vind het schrijnend om te lezen hoe Ria haar kinderen verwaarloost en toch draag ik haar een warm hart toe. Ze beseft wat ze haar kinderen aandoet, maar is niet bij machte om het te veranderen en juist dat besef maakt dat ik haar ook heel liefdevol vind ten opzichte van haar kinderen. Je voelt dat ze echt alles voor haar kinderen wil doen, maar slaat de plank steeds mis door de foute keuzes die ze maakt.

Imke is twee jaar en het wordt al snel duidelijk hoe zij wat zorg betreft op haar zusje van vier leunt, die die zorg liefdevol op zich neemt. Een meisje van vier, wat door haar leven al zoveel ouder is dan het zou moeten zijn. Eens meisje van vier die die veel te grote verantwoordelijkheid op haar kleine schoudertjes draagt.

Het tweede deel uit het boek wordt verteld vanuit het perspectief van jasmijn. Ze is dan zes jaar en haar loyaliteit ten aanzicht van haar moeder is groot. Voor alles wat er misgaat heeft ze wel een verklaring en ze neemt haar moeder niets kwalijk. Ik betrap me er zelf op dat ik die meisjes graag uit hun nare situatie wil halen en ze weer kind wil laten zijn.

Wat me raakt is hoe beschermend Jasmijn is ten aanzien van Imke en tegelijkertijd maakt dat pijnlijk duidelijk hoe geparentificeerd Jasmijn is. Hoe ze beslissingen neemt en doet wat haar goed lijkt, zelfs al gaat dat ten koste van haar zelf.

Er zijn momenten dat ik wil dat Jasmijn gewoon eerlijk zegt hoe het er bij hen thuis aan toe gaat. Het is voor mij sowieso een raadsel dat deze hele situatie maar door kan gaan, ondanks dat de kinderbescherming regelmatig bij hen thuiskomt. Ik kan dan ook alleen maar mijn bewondering uitspreken voor het feit hoe de kinderen zich staande houden, verre van ideaal, maar ze doen het toch maar!

Conclusie:

Hoewel het makkelijke taalgebruik me soms tegen ging staan, zelfs wat irritatie opriep, kan ik toch niets anders zeggen dan dat het verhaal ongelooflijk triest is en eigenlijk alleen maar verliezers kent. Het maakt pijnlijk duidelijk hoe alle partijen er onder lijden en allemaal niets liever zouden willen dan dat het anders zou gaan. Kortom een verhaal waarin duidelijk wordt wat kindermishandeling en verwaarlozing doet met iemand, maar ook een verhaal waarin je je realiseert hoe veerkrachtig kinderen zijn, hoe verdrietig ook. Ik hoop ooit nog te lezen hoe het verder is gegaan!

Vier sterren voor Wodka & Ranja.

Riejanne Zwiers.

Vinden jullie het leuk ons op Facebook te volgen?

Like dan onze pagina Samenlezenisleuker en word om mee te kletsen over boeken lid van onze echte gezellige boekengroep! En dat kan hier: Samenlezenisleuker 📚🥂